Mnóstwo osób zmaga się z problemami finansowymi. Nie trzeba wiele, aby znaleźć się w pętli zadłużenia, może się to przydarzyć każdemu z nas. Często zaczyna się od jednej niewinnej pożyczki, a później ciężko to zatrzymać. W ten sposób tracimy kontrolę nad własnymi finansami. Czym jest spirala zadłużenia i jak można się z niej wydostać? Czy da się uniknąć długów? Dowiesz się tego z poniższego wpisu.
Słowem wstępu, czyli jak wyglądają długi Polaków
Według raportu InfoDług sytuacja dłużników w Polsce wygląda naprawdę źle. Na koniec 2022 r. aż 2,68 mln Polaków miało zaległości w spłacaniu zobowiązań finansowych. Łącznie wynosiły one prawie 79 mld złotych. Oznacza to, że w porównaniu do poprzedniego roku zadłużenia wzrosły o 6,4 mln złotych.
Ze wspomnianego raportu możemy się dowiedzieć, że Polaków z długami jest już tylu, ile mieszkańców liczą 2 województwa – lubuskie i zachodniopomorskie. Przez rok przybyło w sumie ponad 18 tys. dłużników, przy czym średnia zaległość wynosi już 29,4 tys. złotych.
Najwięcej zobowiązań finansowych mają osoby znajdujące się w przedziale wiekowym 45-54 lata. W analizie przoduje województwo mazowieckie, w obrębie którego znajduje się najwięcej dłużników. Poza tym tutaj też występują największe wartości posiadanych zaległości.
Jeśli chodzi o dobre wiadomości, to obniżyła się średnia zaległość wśród młodych dłużników. Dotyczy to osób w wieku 18-24 lata. Poza tym najmniej długów i dłużników znajdziemy w województwach opolskim i podlaskim. Rekordzistą w posiadanym zadłużeniu jest 66-latek z Lubelszczyzny, który ma do spłacenia już ponad 81 mln złotych.
Raport został opracowany na podstawie Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i bazie informacji kredytowych BIK. Całość jest dostępna tutaj.
Spirala zadłużenia – definicja
Spirala zadłużenia to sytuacja, w której brakuje nam środków na spłatę długu, dlatego decydujemy się na zaciągnięcie kolejnego. W ten sposób zadłużenie stale się powiększa, przez co mamy coraz większy problem z jego uregulowaniem. W praktyce wygląda to tak, że długi rosną w szybszym tempie, niż jesteśmy w stanie je spłacać.
Konsekwencje takiej sytuacji mogą wpływać na różne aspekty życia. Wśród najważniejszych znajdują się:
- obciążenie finansowe – zdajemy sobie sprawę z tego, że nasze zadłużenie rośnie, a możliwości finansowe się zmniejszają. Może się to skończyć tym, że zacznie nam brakować środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb,
- stres – zarówno walka z zadłużeniem, jak i związana z nią ciągła niepewność powodują ogromny stres. W wielu przypadkach problemy finansowe przekładają się na problemy zdrowotne, m.in. bezsenność, depresję czy stany lękowe,
- ograniczenia dotyczące różnych obszarów życia – uzyskanie kredytu staje się bardzo utrudnione, podobnie wynajem lub zakup mieszkania.
Co może prowadzić do zadłużenia?
Wśród potencjalnych czynników, które mogą prowadzić do zadłużenia, znajdują się:
- wydatki na poziomie przewyższającym możliwości finansowe – zwłaszcza regularne wydawanie większych ilości pieniędzy, niż się zarabia,
- brak edukacji finansowej – brak świadomości dotyczącej zarządzania finansami może prowadzić do nieodpowiednich decyzji finansowych i narastania zadłużenia,
- wysokie koszty życia – może dotyczyć to wzrostu cen mieszkań, żywności, energii, opieki zdrowotnej i innych podstawowych potrzeb. Jeśli dochody nie nadążają za kosztami życia, ludzie mogą sięgać po kredyty, aby zaspokoić bieżące potrzeby,
- zmniejszenie dochodów lub utrata pracy – niestabilność zawodowa lub rozwód i podział majątku mogą spowodować trudności w spłacie zobowiązań finansowych, prowadząc do zadłużenia,
- brak funduszu awaryjnego – wiele osób nie posiada żadnych oszczędności na nieprzewidziane sytuacje, takie jak nagłe wydatki medyczne, awarie samochodu lub utrata pracy. Każda z tych sytuacji może zmusić do skorzystania z kredytu lub pożyczki w celu pokrycia tych wydatków,
- uzależnienia – m.in. hazard, narkotyki, a nawet zakupoholizm prowadzą do nieodpowiedzialnych wydatków.
Warto zauważyć, że zadłużenie może wynikać również z kombinacji kilku czynników. W każdym przypadku ważne jest podejmowanie odpowiednich kroków w celu zarządzania długiem i unikania dodatkowych problemów finansowych.
Jak wyjść z długów?
Przede wszystkim musisz podejść do tego rozsądnie. Nie podejmuj żadnych pochopnych działań. Powinieneś odłożyć na bok wszelkie emocje związane z obecną sytuacją.
W dalszej części artykułu przedstawiamy strategię umożliwiającą wyjście ze spirali zadłużenia.
Budżet domowy to podstawa
Pierwsza sprawa to budżet domowy. Jeśli jeszcze go nie masz, to czas to nadrobić. W jaki sposób opracować taki budżet? To nic skomplikowanego. Na początek wystarczy wypisać swoje zarobki, a następnie wszystkie wydatki ponoszone w ciągu miesiąca.
Uświadomi Ci to, ile wydajesz i na co konkretnie. Kolejna kwestia to wypisanie rat kredytów, które spłacasz. W dalszej kolejności stwórz plan wydatków na każdy miesiąc, uwzględniając w nich spłatę długów.
Następnie musisz zidentyfikować źródła nadmiernych wydatków. Dzięki temu dowiesz się, gdzie możesz zaoszczędzić. Sposobów na oszczędzanie jest mnóstwo. Możesz np. zrezygnować z niepotrzebnych abonamentów, przestać zamawiać jedzenie na wynos czy poszukać tańszych alternatyw dla swoich codziennych wydatków.
Ważne jest też ustalenie priorytetów poszczególnych zadłużeń. Musisz zdecydować, które z nich są najważniejsze. Mogą to być te z najwyższymi odsetkami lub te, które mają największy wpływ na Twoją sytuację finansową.
Kolejnym krokiem jest ustalenie budżetu na spłatę długów. Przydziel konkretną kwotę na spłatę zadłużeń każdego miesiąca. Jeśli tylko będziesz w stanie, postaraj się przekraczać minimalne płatności, aby dokonać ich wcześniejszej spłaty.
Pamiętaj też o tym, aby regularnie śledzić swoje wydatki i dochody. Dzięki temu upewnisz się, że realizujesz swój budżet. Jeśli potrzebujesz wprowadzić poprawki do planu, zrób to i dostosuj swoje wydatki w zależności od bieżącej sytuacji.
Więcej na temat domowego budżetu przeczytasz tutaj:
Znajdź dodatkowe źródło dochodu i zacznij oszczędzać
Znalezienie dodatkowego źródła dochodu może być bardzo pomocne w procesie wyjścia z długów. Pamiętaj jednak, że to może być zwykła praca dorywcza, nie musisz pracować na 2 etaty. Możesz postawić na zajęcie, które nie wymaga zbyt dużo czasu lub zdecydować się na nadgodziny. Jakie są sposoby na zwiększenie dochodu?
Nie zapominaj, że koncentracja na zwiększeniu przychodów musi iść w parze z odpowiednim zarządzaniem wydatkami. A także skutecznym planem spłaty długów.
Dobrym pomysłem będzie też odkładanie pieniędzy na nieprzewidziane sytuacje. Sprawdź, jak zbudować poduszkę finansową.
Szukaj oszczędności wszędzie, gdzie to możliwe. Rób oszczędne zakupy, kupuj używane rzeczy, rezygnuj z niepotrzebnych abonamentów. Poza tym możesz też łatwo oszczędzać na energii i transporcie.
Skontaktuj się z wierzycielem, aby ustalić termin spłaty
Bądź szczery i dokładnie opowiedz wierzycielowi o swojej obecnej sytuacji finansowej. Omów przyczyny trudności ze spłatą długu, np. utrata pracy, zmniejszone dochody czy nagłe wydatki medyczne. Im więcej informacji podasz, tym łatwiej będzie mu zrozumieć Twoją sytuację.
Poproś o rozważenie zmiany warunków spłaty, może to być wydłużenie okresu kredytowania, obniżenie raty lub zawieszenie spłaty na określony czas. Wyjaśnij, dlaczego taka zmiana jest dla Ciebie istotna i jakie korzyści przyniesie dla obu stron. Możesz również zapytać o ewentualne zmniejszenie odsetek lub opłat.
Przygotuj plan spłaty, który uwzględnia Twoje aktualne możliwości finansowe. Pokaż wierzycielowi, jakie kwoty jesteś w stanie regularnie wpłacać i jak długo będzie trwać proces uregulowania długu. Upewnij się, że Twój plan jest realistyczny i oparty na dokładnej ocenie Twoich dochodów i wydatków.
Jeśli uzgodnisz nowe warunki spłaty z wierzycielem, pamiętaj o ich dotrzymaniu. Spłacaj raty terminowo i regularnie, aby pokazać swoje zaangażowanie w uregulowanie długu. To pomoże Ci zwiększyć szanse na współpracę z wierzycielem.
Jeśli nie masz wyjścia, zdecyduj się na upadłość konsumencką
Upadłość konsumencka jest procesem prawnym, który umożliwia jednostce fizycznej (konsumentowi) obciążonej długami na uregulowanie zobowiązań wobec wierzycieli. Jest to formalny sposób rozwiązania sytuacji, w której dana osoba nie jest w stanie spłacić swoich długów z bieżących dochodów.
Zgłoszenie upadłości konsumenckiej jest poważną decyzją, którą można podjąć w sytuacji, gdy długi stały się zbyt wysokie i nie ma innych realnych sposobów spłaty. Pierwszym krokiem jest skonsultowanie się z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w sprawach upadłościowych. Prawnik ten pomoże Ci zrozumieć procedury, wymagania prawne i konsekwencje związane z ogłoszeniem upadłości konsumenckiej.
Przed podjęciem decyzji o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej ważne jest dokładne przeanalizowanie swojej sytuacji finansowej. Skonsoliduj swoje długi, zbierz wszystkie niezbędne dokumenty dotyczące dochodów i wydatków, a także zidentyfikuj swoje aktywa i zobowiązania.
Po zdecydowaniu się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej będziesz musiał złożyć odpowiednie dokumenty i wniosek do sądu. Podjęcie takich działań może wiązać się z różnymi konsekwencjami, np. utratą części majątku i ograniczeniami kredytowymi. Poza tym często w przyszłości pojawiają się też trudności w uzyskaniu pożyczek – wpływa to również na historię kredytową.
Interesuje Cię tematyka oszczędzania? W takim razie odwiedź też te wpisy:
- Jak oszczędzać na zakupach?
- Jak oszczędzać pieniądze na jedzeniu?
- Sposoby oszczędzania energii
- Jak oszczędzać pieniądze w młodym wieku?
Jak uniknąć spirali zadłużenia?
Zadłużenie może być poważnym problemem, który ma bardzo negatywny wpływ na nasze życie finansowe i emocjonalne. Dlatego warto poświęcić uwagę temu, jak unikać zadłużenia i utrzymać stabilność finansową. Niezależnie od naszej sytuacji finansowej, istnieją konkretne kroki, które możemy podjąć, aby uniknąć pułapki zadłużenia.
- Racjonalne podejście do finansów – miesięczne wydatki nie powinny wynosić więcej niż 50% Twoich dochodów. Jeśli spłacasz pożyczkę lub kredyt, ich raty nie powinny przekraczać 1/3 wynagrodzenia.
- Przyznaj się do długów – jeśli masz trudności z regulowaniem kredytu, powinieneś poinformować o tym bank. Na pewno znajdziecie jakieś rozwiązanie – może to obejmować przedłużenie okresu spłaty kredytu, co pozwoli na obniżenie miesięcznych rat. W niektórych sytuacjach bank może także zmniejszyć część odsetkową raty.
- Nie bierz kredytu w celu spłaty wcześniejszych zobowiązań – niech będzie to ostateczność. Wcześniej warto skorzystać z wszelkich dostępnych rozwiązań. Jednym z nich są na przykład wakacje kredytowe, które pozwolą Ci odetchnąć i odroczyć spłatę na określony czas.
- Decyduj się na pożyczkę tylko wtedy, gdy nie masz innego wyjścia – nowy smartfon nie jest naglącą potrzebą. Zwłaszcza gdy masz inne wydatki, do których należy też spłacanie zobowiązań.
- Mając kilka zobowiązań, korzystaj z konsolidacji – konsolidacja łączy kilka pożyczek w jedną, dzięki czemu możesz zyskać niższą ratę.
- Regularna kontrola finansów – dzięki temu będziesz wiedział, na co możesz sobie pozwolić w danym miesiącu.
- Nie pożyczaj więcej, niż potrzebujesz – nie ma sensu decydować się na wyższą kwotę pożyczki, ponieważ zwiększa to łączny dług. Poza tym niższą kwotę łatwiej będzie spłacić w przyszłości.
- Ograniczaj wszystkie niepotrzebne koszty – warto regularnie dokonywać przeglądu wydatków i rezygnować z tego, co nie jest konieczne w danej chwili. Pamiętaj, że spłata kredytu bez zaciągania kolejnego pomoże Ci zapanować nad finansami.
Jak widzisz, unikanie zadłużenia wymaga dyscypliny finansowej. Regularne monitorowanie i kontrola finansów są kluczowa w utrzymaniu stabilności finansowej. Dzięki temu będziesz w stanie uniknąć kłopotów związanych z długami.
Chcesz nauczyć się właściwego zarządzania pieniędzmi? Możesz to zrobić dzięki naszej ekonomiczno-strategicznej grze CashPlay. W ten sposób zdobędziesz podstawową wiedzę, a dodatkowo spędzisz miło czas. Zarejestruj się w grze CashPlay i zacznij swoją edukację finansową już dzisiaj.
Podsumowanie
Przełamanie spirali zadłużenia wymaga zrozumienia swojej sytuacji finansowej, a następnie podjęcia odpowiednich działań. Należą do nich m.in. ograniczenie wydatków czy negocjowanie warunków spłaty długów.
To proces wymagający samodyscypliny, determinacji i cierpliwości. Jednak warto pamiętać, że wyjście z tej pułapki jest możliwe. Podobnie jak odzyskanie stabilności finansowej i spokoju ducha.
Brak komentarzy